ZAGAJE I NIEŚWICZ powrót Zagaje znane były już w XIII wieku. Położone są w zachodniej części przedwojennego powiatu łuckiego, w dobrach Antoniego Sobolewskiego z Nieświeża i Jana Majewskiego z Zagai (do 1918r nazwa Szprachy). W latach 1612-1618 Mateusz Stępowski wzniósł drewniany kościół w Nieświeczu. Parafia Nieświcz była kolejną 19 parafią rzymsko -katolicką na Wołyniu. W 1802 roku Antoni Sobolewski i Jan Majewski ufundowali nowy powiększony i murowany kościół w Nieświeczu. Parafia Nieświecz posiadała murowaną kaplicę w Ławrowie, gdzie w 1928 roku ustanowiona została parafia rzymsko - katolicka obsługiwana przez księży z Nieświecza. Zagaje od 1569 do 1795 roku, jak Skurcze, znajdowały się pod administracją Polsko - Litewską, po 1795 roku pod administracją Rosji Carskiej. W latach 1905-1918 toczyły się tu zaciekłe boje o linię kolejową niszcząc okoliczne wioski. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku następuje odbudowa i rozbudowa Zagai i okolic. Powstają szkoły i domy parafialne, samoczynnie tworzą się organizacje młodzieżowe. Kryzys gospodarczy nie ominął jednak Zagai. Dopiero po roku 1935 nastąpił rozwój gospodarczy. Zagaję (Szprachy) były wsią niewielką, Nieświecz wsią bardzo dużą mającą 204 zagrody. Niedaleko przepływała rzeczka wpadająca do Czrnohuzki, dopływu Styru. Rzeczka tworzyła duże, kilkukilometrowe rozlewisko. Zagaję były po jego zachodniej stronie a Nieśwież po wschodniej. Ziemia, jak wszędzie w okolicy, bardzo dobra. Liczne łąki i sady. Do wsi należało kilka kolonii i futorów. W Nieświeczu znajdował się kościół parafialny, cerkiew prawosławna i szkoła powszechna. Parafia Nieświcka była 19-stą, kolejną parafią na Wołyniu. W Oparciu o kaplicę w Ławrowie, po pierwszej wojnie światowej założono tam osobną parafię ze wspólnym zagajsko - nieświckim kapłanem. Te dwie parafie w 1937 roku liczyły 3033 wiernych mieszkających w Nieświeżu, Ławrowie i licznych wioskach, osiedlach i koloniach. Ludność mieszana z przewagą Ukraińców, jak na całym Wołyniu. W Nieświeczu było 30 polskich rodzin, kolejne w koloniach i przy stacji kolejowej Nieświecz. Na uwagę zasługuje miejscowość Jeziorany Szlacheckie. Zamieszkała przez ludność polską wywodzącą się ze szlachty zagrodowej, czynnie podtrzymującą tradycje szlacheckie. Kolonia Chrobrów była najbardziej atrakcyjną miejscowością do zamieszkania. Zamieszkali tam Zygfryd Rodziewicz, Józef Rodziewicz i Zenobia Rodziewicz - Tuńska. W pobliskiej miejscowości Aleksandrówka była polska kolonia, w której zamieszkał Piotr Rodziewicz. W miejscowości Boratyn, w gminie Torczyn, mieszkał Antoni Rodziewicz. Konstanty i Waleria Rodziewicz osiedli w Skurczu. Bronisław zamieszkał w Boremlu. Sowiecka, a później niemiecka okupacja zahamowały rozwój tego regionu. Bandy UPA dokończyły dzieła zniszczenia, W Zagajach była placówka samoobrony przed atakami band nacjonalistów ukraińskich. W Nieświeczu bazą samoobrony był murowany kościół i pobliskie zabudowania. Samoobroną dowodził Anatol Ruenbauer, Polak o niemieckim nazwisku. Polska ludność, od pokoleń tam zamieszkała, została zmuszona do opuszczenia swych siedzib i udania się na tułaczkę w nieznane. W 1852 roku STANISŁAW RODZIEWICZ, syn Sebastiana i Izabeli z domu Rudzka, urodzony w 1828 roku w Ławrowie, po odbyciu praktyk w zakresie administrowania majątkiem ziemskim w Ławrowie, w dobrach Księżnej Lubomirskiej, przybył do Zagai. Został tam zatrudniony jako administrator a później dzierżawca majątku Jana Majewskiego. W 1854 roku poślubiłAnnę Kołakowską, urodzoną w 1834 roku w Nieświeczu. Wspólnie z Anną dzierżawił, a potem nabył tę ziemię, której stał się właścicielem. Stanisław i Anna mieli syna Józefa urodzonego w roku 1855. Dali początek środkowej, Drugiej Gałęzi WOŁYŃSKIEJ LINII RODU RODZIEWICZÓW, zwanej Gałęzią Zagajską. Stanisław zmarł w 1895 roku przeżywszy 67 lat, z trojga synów Sebastiana żył najkrócej. Anna zmarła w roku 1891 przeżywszy 57 lata, z trzech synowych Sebastiana żyła także najkrócej. Ludność mieszana z przewagą Ukraińców, jak na całym Wołyniu. W Nieświeczu było 30 polskich rodzin, kolejne w koloniach i przy stacji kolejowej Nieświecz. Na uwagę zasługuje miejscowość Jeziorany Szlacheckie. Zamieszkała przez ludność polską wywodzącą się ze szlachty zagrodowej, czynnie podtrzymującą tradycje szlacheckie. Kolonia Chrobrów była najbardziej atrakcyjną miejscowością do zamieszkania. Zamieszkali tam Zygfryd Rodziewicz, Józef Rodziewicz i Zenobia Rodziewicz - Tuńska. W pobliskiej miejscowości Aleksandrówka była polska kolonia, w której zamieszkał Piotr Rodziewicz. W miejscowości Boratyn, w gminie Torczyn, mieszkał Antoni Rodziewicz. Konstanty i Waleria Rodziewicz osiedli w Skurczu. Bronisław zamieszkał w Boremlu. Sowiecka, a później niemiecka okupacja zahamowały rozwój tego regionu. Bandy UPA dokończyły dzieła zniszczenia, W Zagajach była placówka samoobrony przed atakami band nacjonalistów ukraińskich. W Nieświeczu bazą samoobrony był murowany kościół i pobliskie zabudowania. Samoobroną dowodził Anatol Ruenbauer, Polak o niemieckim nazwisku. Polska ludność, od pokoleń tam zamieszkała, została zmuszona do opuszczenia swych siedzib i udania się na tułaczkę w nieznane. powrót